Hasan Yaşar Özfidan Yazıyor...  ozfidan@haberx.com
MUSUL KİMİNDİR?
22.02.2003, 21:15 Başka bir deyişle Türkiye’nin geçmişte kabul ettiği şartlar ihlal edilmiş, değiştirilmiş ve yok sayılmış olursa imza koyduğumuz anlaşma da bozulmuş olur.

                          MUSUL KİMİNDİR?

Musul ve çevresi Yavuz Sultan Selim’ in 1514 Çaldıran savaşı ve 1516 Koçhisar zaferinden sonra Osmanlı egemenliği altına alınmıştır. Kanuni Sultan Süleyman’ ın Musul seferinden sonra da bu egemenlik kesinleşmiş ve Musul 6 sancaklı bir eyalet merkezi olmuştur.

1890 senesinde bölgede petrol bulunması üzerine Abdülhamit Han Musul’ u şahsi arazisi ilan etmişse de 1908 yılında Jön Türkler bu bölgeyi hazineye devretmişlerdir. Türk-İngiliz ilişkilerindeki Musul sorunu bu tarihten itibaren başlamıştır. İngiltere ile aramızdaki çok çetin mücadelelerden sonra 5 Haziran 1926 da Ankara Anlaşması ile aleyhimize sonuçlanmıştır. Böylece üzerinde 1 milyondan fazla (şimdi asimile edilmekte olan) Türk'’ün yaşadığı petrol zenginlikleri ve stratejik önemi olan bu bölge kaybedilmiş oldu.

Mondros Mütarekesi Ateşkes imzalandığı zaman İngilizler Musul’ un 30 km. güneyinde idiler. Ateşkese uymaları gerekirken ileri harekata devam ederek Musul’ u ele geçirdiler. Yani Musul kurtuluş savaşı başlarken ilan edilen misak-ı milli sınırları içinde idi. Bu bölge Türkiye’ nin elinden zorla ve diplomatik oyunlarla alınmıştır.

Zamanın şartlarına uygun olarak bölgede suni bir Irak devleti kurulmuştur. Türkiye 70 yılı aşkın bir zamandır Irak’ ı ve toprak bütünlüğünü resmen tanımaktadır. 1926 Ankara Anlaşması şartlarına da uymaktadır. Resmen tanıdığı bir devletin hududu olduğunun bilincindedir.

Şimdi şu veya bu nedenle Irak devletinin parçalanması ve bölgede yeni devletler oluşturulmaya çalışılması durumunda Türkiye açısından da yeni bir durum ortaya çıkacaktır.

Başka bir deyişle Türkiye’nin geçmişte kabul ettiği şartlar ihlal edilmiş, değiştirilmiş ve yok sayılmış olursa imza koyduğumuz anlaşma da bozulmuş olur.

Buna ilaveten bölgede yaşayan Türklerin ve ülkenin petrol ikmali bakımımdan önemli bir kaynağı olan alanın başka bir devletin hakimiyetine geçmesi, ayrıca bölgedeki dengelerin değişmesi sebebiyle yeni bir durum değerlendirmesinin yapılması ve Türkiye açısından kuvvet kullanma da dahil yeni bir davranış biçimi içerisine girilmesi, yeni bir strateji tesbit edilmesi gerekir. Hukuki ve siyasi haklarını aramak için yeni tertipler alması gerekir.

Hali hazır Irak krizi ve savaşı sırasında yapılacak iş

-Kuzey Irak’ da ABD.lerinden daha fazla kuvvet bulundurmak,

-70 km.lik bir emniyet çemberi ile yetinmeyip Musul’ a kadar barış, gücü-insanı yardım görevi şeklinde daha geniş bir alanda kontrol sağlamak

-Komutayı elde tutmak

-Kriz sonrası bölgedeki yabancı gücler çekildiğinde onların burada bırakacağı kuvvetten daha fazla kuvveti orada muhafaza etmek,

-Bölgedeki kürtleri kontrol altında bulundurmak

-Şimdiden bölgede siyasi yapılanmayı sağlayacak devlet elemanlarını teşkilatlayıp bölgeye göndermek, olmalıdır.